Monday 18 October 2010

Sumi Folktales from J.H. Hutton's 'The Sema Nagas' (1921) - Part 2

Story 6
The Otter and the Leopard-cat
Kaghelomi ni Simi atsa laki anike. Ino ti pini. Inzhulone !
Anyengu-ngo atsugho pama ashou shike. Anyeng-uno  pa'shou atsiighovilo " I-shou, ikuzho timi 'kilo ilono awu pukani," pike. Pa 'shou atsiighoye mtano allo-pike. Pamano timi 'kilo ilowuke; awu laki keghake. Tilehino awuno egha ithougheveke. Tilehino timino po-ithougheveke. Amisii ikipe, anyengu-ngo atsiigho pama heke. Anyenguye po-iveno atsiighoye ala mtano seleku nguke. Tilehino timino amisii pfe atsiigho kuthomo heveke. Tighenguno atsiighono pa'shou anyenguvilo " I-shou, ikuzhe aiziilo ilono akha kegha- chuni. No ghi i-shomhi phekeveno^ i-shomhi siinhye-pfelo," pipuziino pana iloke. Tilehino atsiighoye aziilo kaakeke. Kumo shimono anyenguye pa' shou zukuzhoye, akha itumlai apiloye ipemoke. Hi shi apuziino akhati kitla itulu-ketino kalao siipegheke. Anyenguno tiwuniye ahu itsiipfeake. Pa 'shou nuani keghashi, " I-shou, noye khamlati keghalukeno ku allo-kevishia;nike? " Ti pino-laoye pa'shouye tiuveke.

Story 7
The battle of birds and creeping things

Kaghelomi ni Simi atsa laki anike. Ino ti pini. Inzhulone, Aniza-ngo liliti pama ashou shike.
Lilitino asiikugha nichephe pa'shou aniza kive vekide-vetsiike. Tilehino anizano ti pike " Nono ti shiamu, ino ayeghilo-kechepu kumtsii sa-eghenike," pipuziino ayeghilokechepu kumtsii sa'gheke. Eno lilitino " Ti shiaye, niye ghi kungu-'ghao kumtsii sagheni " pipuziino, pa ghi kungu-'ghao kumtsii sagheke. Tilehino panon aghiishike, kulouke. Eno ayeghilemino aithu akizheo shi-egheke. Eno kungu-'ghaoye aghacho- ngo alokhu pama akizheo shi-egheke. Alokhuno aghachovilo ti pike. " No akizheokeIkeno aiithu pfeghelo," pike. Aghachono " Ni-ye aithuno pa zheke " ti pipuziino wumoive. Tamaye awutsa vilo " Nono ikeno apeghiala pfeeghelo," pike. Awutsano, " Ni-ye apeghialano pa zhekeke. Wumoi," pike. Tilehino alokhuno " Ino ikeni
" pipuziino, pano ikeke. Apeghiala-ngo alokhu pama kicheghike. Alokhuno akhwo shi-akeloye kungu-'ghaono kaapike. Alokhu-no asho shi-akeloye kungu-'ghaono nuapike. Eno apeghialano akhwo shiye ayeghilemino kaapike. Eno apeghialano asho shi-akeloye ayeghilemino nuapikc. Kuthouye alokhuno apeghiala pfe-egheve, kungu-'ghaono aghiile kuake. Tilehino panoimo ashi phuke. Aghano atithi bolo ihike. Tighenguno aghano tsiibui, pike, Eno chilichepu azhi bolo ihike. Tighenguno chilichepu huchuhi, pike. Eno izhyuno eghemo- apuziino timino ashi chukhavoke'thiuno egheke. Ashi kahake. Pa tsii-mono azhi kitla agheke. Pa 'mukhu lo nyetsiike. Tighenguno pa 'mukhu huchuhi pike.


Story 8

The Dispersion of crabs

Kaghe angshuno aghalo ati laki piti- sasiiake. Agilino aghokitilo ayeghi pea kelono, achuwono agili 'pukhulo mikitsiike. Agilino yeo, auchobo vekinikelono, ashukhano yeo akhuh 'kinibalo vetsiike. Akhuhno poniaye angshu-ti nekhevetsiike. Angshuno eghepuzii " Akhuh, noye ku-ughenguno i-nga nekhevet- siike?"
 " Ino kumoi. Ashukhano ke; pavilo pilo," pike. Ashukhano pike, " Ino kumoi ; agili no ke ; pavilo pilo," pike. Agilino " Ino kumoi ; achuwono ke ; pavilo pilo," pike. " Achuwo, noye ku-ughenguno i-nga nekhevetsiike-a? " ishi pike. Achuwono ku-umo pimono " ahia ahia "  ishi pipuzii atukholo iloveke. Tighenguno angshuno akuhuvilo pike " Noye achuwo siinhye- pullphetsiilo," pike. Akuhuno, pa kimiyeye, "Kahai " i pike. Kutou ghi akuhu achuwono aoulotilo mikitsUke ghenguno akuhuno pa siinhye-phepe, atukhu akizheolono vephovekelono, achuwo 'muno aghokiti kumtsii iloveke. Ti-ghenguno aghokiti kuchopu achuwo acheni pike,

Story 9

Three brothers

Kaghe aza laki-no teghami laki, angshu laki, timi laki punuke. Teghami no aza sasiiaye azii-kuchuveno ana-tsii azhi-zheno aza akevishi-a. Timi-no aza sasiiaye aza akevi shi-a. Angshu-no aza sasiiaye aza chukano aza'zhi mineveno azaye kimoghwoiye agheke. Aghla laki-no aza-no teghami-ngo timi pamavile pike : " Niye ishi tiveni aike. Angshu alu huvepelo. Niye tivepuzii ikumo khwoveno ikumoshouno alikuli shi-chulo." Angshu alu huveketino aza tiuveke. Te- ghami-ngo timi pamano aza'kumo khwoveke. Pa'- kumo shouno alikuli shi-chuke. Tilehina angshu egheke. Pa'za zhu-pahaiveno atsa pike: " I-za kilao ai kye ? " Ti pino aza'kumo Ihezhuke. Lhezhu-pahaiveno aghalo poveke.

No comments:

Post a Comment